بررسی توزیع درآمد در چارچوب ضرائب فزاینده قیمت ثابت بر مبنای ماتریس حسابداری اجتماعی

یکی از الگوهایی که در تحلیل های کوتاه مدت همزمان اقتصادی و اجتماعی رشد و توزیع درآمد نهادی ساختاری مورد استفاده قرار می گیرد، الگوی ماتریس حسابداری اجتماعی است. ازمنظر روش شناسی و به تبع تحلیل های سیاستی اقتصادی و اجتماعی رشد و توزیع درآمد، تحلیل گران حوزه ماتریس حسابداری اجتماعی از دو رویکرد کلی استفاده می کنند که عبارتند از: رویکرد ضرایب فزابنده حسابداری، و رویکرد ضرایب فزاینده قیمت ثابت. در رویکرد ضرایب فزاینده حسابداری، کلیه ضرایب مستقیم در کلیه حساب های درونزا از جنس ضرایب متوسط بوده و مبتنی بر این فرض است که میل متوسط به هزینه با میل نهایی به هزینه گروههای اقتصادی و اجتماعی خانوارها با هم برابر می باشد، یعنی کشش درآمدی آنها برابر با واحد می باشد. حال آنکه در رویکرد ضرایب فزاینده قیمت ثابت، میل نهایی به هزینه گروههای اقتصادی و اجتماعی خانوارها در سطح بخشهای مختلف اقتصادی محاسبه می گردد و بدین ترتیب فرض رویکرد فوق را برطرف می کند. با بررسی مطالعات انجام گرفته مشاهده می کنیم که اولین رویکرد مورد توجه پژوهشگران و سیاستگذاران ایران قرارگرفته-است و رویکرد دوم بعلت فقدان آمار و اطلاعات، بویژه کششهای درآمدی خانوارها در سطح بخشهای مختلف اقتصاد تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. در این رساله تلاش می گردد برای اولین بار ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1385 تهیه شود و برای اولین بار رویکرد ضرایب فزاینده قیمت ثابت ماتریس حسابداری اجتماعی برای تحلیل و مقایسه توزیع درآمد گروه های اقتصادی و اجتماعی خانوارها (خانوارهای شهری و روستایی) مورد استفاده قرارگیرد و نشان داده خواهدشد که این رویکرد نسبت به رویکرد ضرایب فزاینده حسابداری، در سنجش رفتار مصرف کنندگان و تجزیه و تحلیل ابعاد توزیع درآمد نهادی انعطاف پذیری بیشتری دارد. برای انجام این امر، سطح اول سیاستگذاری یعنی سیاستهای تغییر متغییرهای کلان سیاستی از قبیل هزینه دولت، سرمایه گذاری و صادرات بکار گرفته شده است. نتایج کلی حاکی از این است که در هر دو رویکرد همواره سهم درآمد خانوارهای شهری در کلیه بخشها همواره بیشتر از سهم درآمد خانوارهای روستایی می باشد و بیشترین شکاف درآمدی میان خانوارهای شهری و روستایی در بخش خدمات می باشد. اما شکاف درآمدی خانوارهای شهری و روستایی در رویکرد ضرایب فزاینده قیمت ثابت در کلیه بخشها بیشتر از شکاف درآمدی در رویکرد ضرایب فزاینده حسابداری می باشد.